Üsküdar Üniversitesi Diş Hastanesi Çocuk Diş Hekimliği Anabilim Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Buse Yılmaz Şen, kalsiyumun ağız ve diş sıhhati üzerindeki temel rolü ve eksikliğinin yol açabileceği problemler hakkında bilgi verdi.
Kalsiyum eksikliği diş kaybına yol açabilir
Kalsiyumun, diş sıhhati açısından temel bir mineral olduğunu ve pek çok işlevi bulunduğunu hatırlatan Dr. Öğr. Üyesi Buse Yılmaz Şen, “Kalsiyum mine ve dentin yapısının ana bileşenidir. Diş minesi yaklaşık yüzde 96 oranında inorganik unsurlardan oluşur. Bunun büyük kısmı hidroksiapatit kristalleridir. Bu kristallerin temel yapı taşlarından biri de kalsiyumdur.” dedi.
Özellikle çocukluk periyodunda dişlerin oluşumu ve gelişimi sırasında sağlıklı mineralizasyon için kalsiyum gerekli olduğunu lisana getiren Şen, “Demineralizasyon ve remineralizasyonda rol alır. Örneğin asidik besinler sonrası ağız içi pH düştüğünde, diş yüzeyinden kalsiyum ve fosfat iyonları çözünür. Tükürükte kâfi seviyede kalsiyum bulunması, bu iyonların tekrar mineye geçişini ve minenin güçlenmesini sağlar. Kâfi kalsiyum seviyeleri, diş dokularının asitlere karşı dirençli kalmasına katkıda bulunur ve çürük oluşumunu engellemeye yardımcı olur. Dişleri destekleyen alveolar kemik de kalsiyuma bağımlıdır. Uzun vadede yetersizlik, kemik kaybına ve diş kaybına neden olabilir.” açıklamasını yaptı.
Yetişkinlikte yetersiz kalsiyum alımı ağız ve diş sıhhatinde problemlere neden olabiliyor!
Yetişkinlikte yetersiz kalsiyum alımının, osteopeni yahut osteoporoz üzere sistemik kemik kayıplarına yol açabileceğine dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Buse Yılmaz Şen, “Bu durum, dişleri çevreleyen alveolar kemiği de tesirler ve diş kaybı riskini artırır.” dedi.
Bazı çalışmaların, düşük kalsiyum alımının diş eti hastalıkları riskini artırabileceğini gösterdiğini de kaydeden Şen, “Kalsiyumun, bağ dokuların sağlıklı yapısını muhafazada dolaylı rol oynar ve mine yüzeyinin korunması için de değerlidir. Kalsiyum eksikliği, mineyi daha geçirgen ve kırılgan hâle getirir. Bu da çürük gelişiminin kolaylaşmasına sebep olur. Periodontal ligament ve kemik dokunun bütünlüğünü bozarak diş eti çekilmesi ve periodontitis üzere durumların şiddetlenmesine neden olabilir. Düşük kalsiyum seviyeleri, oral yaralanmalar sonrası güzelleşme sürecini geciktirir ve dokuların mekanik dayanıklılığını azaltır.” halinde konuştu.
Doğal kaynaklardan alınan kalsiyum daha yeterli emiliyor…
Kalsiyumun doğal yollarla mı yoksa desteklerle mi alınmasının daha tesirli olduğu konusuna değinen Dr. Öğr. Üyesi Buse Yılmaz Şen, “Doğal kaynaklar daha yeterli emilir.” dedi.
Süt, yoğurt, peynir, yeşil yapraklı sebzeler ve badem üzere besinlerde bulunan kalsiyumun, ekseriyetle beden tarafından daha verimli emildiğini vurgulayan Şen, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu besinler birebir vakitte kalsiyumun emilimini destekleyen D vitamini ve magnezyum üzere başka mikrobesinleri de içerir. Kalsiyum karbonat üzere formlar, mide asiditesine bağlı olarak emilimde değişkenlik gösterebilir. Ayrıyeten fazla dozlarda alındığında böbrek taşı riski, hiperkalsemi yahut öteki mineral dengesizlikleri oluşabilir. Kalsiyum desteği diş içeriğine direkt değil, tükürük yapısı ve kemik sıhhati yoluyla dolaylı tesirler gösterir. Diş oluşumu tamamlandıktan sonra kalsiyum alımı dişi direkt yolla güçlendirmeyecektir, lakin tüketim esnasında tükürük aracılığıyla remineralizasyon olarak isimlendirilen sistemle diş yüzeyine katkı sağlar. Dişlerin oluşum periyodunu içeren hamilelik ve erken çocukluk devrindeki kalsiyum alımının dişi direkt olarak güçlendirme ihtimali epeyce fazladır. Emilim bozukluğu, laktaz eksikliği, vegan beslenme yahut yaşlılık üzere durumlarda kalsiyum desteği uygun olabilir, lakin bu kesinlikle tabip teklifiyle ve münasebete dayalı olarak kullanılmalıdır.”
Sadece kalsiyum değil farklı besinler de ağız sıhhati için önemli!
Kalsiyumun yanı sıra diş sıhhati için ana besinler olan proteinler, karbonhidratlar, yağlar, mineraller ve yağda çözünen A, E, D ve K vitaminlerinin ağız sıhhati için son derece kıymetli olduğunun altını çizen Dr. Öğr. Üyesi Buse Yılmaz Şen, “A vitamini minenin erken gelişiminde rol oynar. Epitel hücrelerinin proliferasyonunu denetim eder ve eksikliği tüm ektodermal oluşumları tesirler. Kaynakları balık yağı, biber, domates, inek sütü, balkabağı olabilir.” dedi.
D vitamininin dişlerin mineral yoğunluğuna, diş minesinin inşasına, kalsiyumun diş ve kemik dokusuna aktarılmasına ve emilmesine katkıda bulunduğunu lisana getiren Şen, kelamlarını şöyle tamamladı:
“C vitamini yahut askorbik asit, suda çözünen bir vitamindir. Birçok taze meyve ve sebzede bulunur. Diş etleri, periodontal bağ dokusu ve yara güzelleşmesi için değerlidir. C vitamini eksikliği, bağ dokusu kusuru olan iskorbüt hastalığına neden olabilir. Fosfor; diş minesinin yapıtaşı hidroksiapatit kristallerinin bir öbür ana bileşenidir. Kalsiyumla birlikte diş ve kemik yapısının sertliğini sağlar. Florür; mine yapısına entegre olarak asidik çözünürlüğü azaltır. Diş çürüğüne karşı direnci artırır. Diş sıhhatinin sürdürülebilmesi için kalsiyumun kâfi alınması kadar, onunla sinerjik çalışan bu vitamin ve minerallerin de istikrarlı formda alınması gereklidir. İstikrarlı beslenme, bu mikrobesinlerin birlikte ve aktif kullanılmasını sağlar.
Kalsiyum eksikliği yalnızca sistemik kemik sıhhatini değil, diş dokularının yapısını, çene kemiğini ve periodontal sıhhati da olumsuz tesirler. Bu nedenle, her yaşta kâfi kalsiyum alımı ağız-diş sıhhatinin sürdürülebilirliği açısından kritiktir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
